Lokalizacja wycieków wody z kanalizacji

Instalacja odpływowa, obok ciepłej i zimnej wody oraz instalacji grzewczej, stanowi potencjalne źródło napływu wody z nieszczelnej instalacji. Jeżeli wycieki z instalacji pozostających pod ciśnieniem są w miarę łatwe do stwierdzenia i diagnostyki, to napływ wody z instalacji kanalizacyjnej jest tematem znacznie trudniejszym. W klasycznej składanej na uszczelki instalacji odpływowej nie można zrobić próby szczelności instalacji za pomocą manometru. Nieszczelność instalacji kanalizacyjnej stwierdza się przede wszystkim przez obserwację zawilgocenia ścian po używaniu punktów poboru wody lub przez wykluczenie (przez próby ciśnieniowe) pozostałych instalacji w budynku. To znacznie utrudnia pracę diagnostyczną. Dodawać nie muszę, że rury kanalizacyjne są wewnątrz pełne osadów i innych ciekawostek, o których nie będę wspominał. Proste kamerowanie rury (wspominałem już, że bardzo lubię to określenie) może stać się walką głowicy kamery z osadami w rurze. Badania szczelności kanalizacji rozwlekają się w czasie, np. oczekiwanie na barwnik, i zwykle mają dość duży błąd pomiarowy jak np. próby szczelności instalacji kanalizacyjnej dymem.

Brak szczelności rury kanalizacyjnej fi 160. Uszczelka rury jest poza kielichem

Jak znaleźć wyciek wody z kanalizacji?

Potrzebne będą specjalistyczne narzędzia i środki barwiące. Tyle w największym skrócie. Jeżeli ktoś do szukania wycieku z kanalizacji zabiera się kamerą termowizyjną, lub co gorsza uzbrojony tylko w młotek i przecinak (w wersji deluxe – młotowiertarka), to nie tędy droga. Takim sztukmistrzom dziękujemy! Podstawowy zestaw narzędzi do szukania przecieków z kanalizacji to kamery inspekcyjne dedykowane do różnych średnic rur, specjalistyczne barwniki w różnych kolorach do kontroli szczelności instalacji oraz urządzenie produkujące dym znacznik. Dopiero na samym końcu jest kamera termowizyjna (jest pewna szansa, że może się przydać). Jeżeli instalacja jest pełna nieczystości i stoi w niej woda, konieczne jest odetkanie zatoru i oczyszczenie rury. Nie wykonujemy takich prac, wiec musi to być zlecone firmie zewnętrznej. Należy zawsze pamiętać, że inspekcja TV kanalizacji w rurze pełnej osadów i wody nie może się udać.

Wypływ wody z kanalizacji

Szkody zalaniowe jakie spowodować może przeciek wody z kanalizacji są porównywalne do tych jakie wywołuje napływ wody z instalacji ciśnieniowej. Jedyną różnicą jest to, że wyciek wody z kanalizacji potrzebuje więcej czasu, żeby spowodować szkody porównywalne do wypływu wody z instalacji ciśnieniowej. Poza tym objawy są takie same, ponieważ czynnik niszczący, czyli woda pozostaje taki sam. Jest jeszcze jedna różnica – w przypadku zalania z instalacji sanitarnej ścieków czarnych, czyli tych transportujących ludzkie wydzieliny, następuje skażenie biologiczne zalanych pomieszczeń. Dla nas to dodatkowe utrudnienie, ponieważ wątpliwej jakości wrażenie węchowe i estetyczne skutecznie uprzykrzają prace diagnostyczną nad wykryciem wycieku wody. W pracy nad lokalizacją miejsca wypływu wody z kanalizacji spotykamy się trzema podstawowymi przyczynami wycieków :

Wyciek wody z instalacji kanalizacyjnej uszkodzonej mechanicznie

Rura kanalizacyjna jest bardzo podatna na uszkodzenia zarówno w czasie magazynowania, składowania na budowie, w czasie montażu oraz już w okresie po instalacji we właściwym miejscu w budynku. Dzieje się tak, ponieważ ściany rur kanalizacyjnych są w porównaniu z innymi systemami instalacyjnymi bardzo cienkie. Duża powierzchnia jaką zajmują rury instalacji odpływowej w ścianach oraz pod posadzką wpływa na to, że są potencjalnie dużym i nieruchomym celem w trakcie trwania prac budowalnych lub remontowych.

Pęknięta lub zmiażdżona rura kanalizacyjna

Są to zwykle uszkodzenia rur instalacji odpływowej ułożonej w posadzce. Takie uszkodzenia powodują przede wszystkim ekipy wylewające posadzki. Jeżeli instalacje wodne w momencie wylewania betonu zwykle pozostają pod ciśnieniem i bardzo łatwo zauważyć na zainstalowanych manometrach to, że zostały uszkodzone, to w przypadku instalacji kanalizacyjnej nie jest to takie proste. Bez kamery inspekcyjnej nie ma możliwości kontroli czy rury nie zostały uszkodzone podczas ciężkich prac budowalnych. Zwykle właściciele nie mając pojęcia o uszkodzeniu instalacji prowadzą dalsze prace budowlane lub remontowe, a sielanka kończy się w momencie podłączenia i skorzystania z pierwszego urządzenia w łazience. Oczywiście płytki są już położone, a łazienka zrobiona na „gotowo”. Wyciek wody z kanalizacji spowodowany poważnym uszkodzeniem mechanicznym rury jest bardzo gwałtowny w niedługim okresie czasu po użyciu urządzenia odprowadzającego wodę do nieszczelnej rury. Tego typu nieszczelności są zwykle utrapieniem nowych budynków i mieszkań. Instalacja jest jeszcze czysta, bez osadów i bez problemu można takie uszkodzenie zlokalizować kamerą TV.

Zmiażdżona rura kanalizacyjna fi 50 ( pęknięcie z obydwu stron rury)

Przewiercona rura kanalizacyjna

Rury kanalizacyjne narażone są dużo bardziej niż jakakolwiek inna instalacja w budynkach na wycieki wody spowodowane przewierceniem lub uszkodzeniem przez wkręt. Powód jest podobny jak w przypadku innych uszkodzeń mechanicznych – duża powierzchnia rury sprawia, że rura instalacji kanalizacyjnej stanowi doskonały cel dla wszelkich wierteł i wszelakiej maści wkrętów. Najczęściej są to otwory powstałe w pionach kanalizacyjnych przez wiercenie otworów pod kołki rozporowe profili przyściennych sufitów podwieszanych, dziury w rurach powstałe po wierceniu otworów pod uchwyty nóżek stelaży spłuczek podtynkowych. Jest też cała gama instalatorów internetu, elektryków ale niechlubny prym w niszczycielskiej działalności wiodą montażyści mebli i płytkarze. Nieszczelność po przewierceniu cieknie bardzo powoli, zwykle trwa to miesiącami lub latami zanim cokolwiek zacznie pokazywać się na ścianach lub sufitach. Jeżeli rura jest zanieczyszczona, bardzo ciężko znaleźć takie uszkodzenie, nawet wykonując inspekcje bardzo dobrej jakości kamerą. W takich przypadkach obowiązkowe jest mycie instalacji, inspekcja rur lub zadymianie instalacji.

Błędy w montażu rur kanalizacyjnych powodujące wycieki wody

Jak w przypadku każdej instalacji wodnej gdzie zdarzają się nieszczelności, także w przypadku instalacji kanalizacyjnej najwięcej wycieków wody spowodowanych jest w wyniku ludzkiego błędu. Najbardziej drastycznym błędem montażowym z jakim spotkałem się w swojej pracy jest zupełny brak połączenia rur instalacji kanalizacyjnej z urządzenia (np. z pralki) do reszty instalacji. Wygląda to tak, że w ścianie łazienki znajduje się kolano z rurą przebiegającą pod posadzkę, ale tam kończy się cała instalacja. Takie wycieki mają miejsce przede wszystkim w nowych domach i mieszkaniach. Napływ wody jest ogromny, straty potworne. Zwykle nowy obiekt jest kompletnie zalany. Proszę sobie wyobrazić jak wygląda przestrzeń pod posadzką po tygodniowym używaniu zmywarki podłączonej donikąd…

To są ekstremalne przypadki, czas opisać coś spokojniejszego. Jakie są inne przyczyny przecieków z instalacji kanalizacyjnej?

Uszczelka poza rura. Brak szczelności połączenia rur

Wypływ wody z kanalizacji spowodowany brakiem uszczelek na połączeniach rur

Dlaczego instalatorzy nagminnie zapominają o uszczelkach na połączeniach rur kanalizacyjnych? Odpowiedź jest prosta. Dzieje się tak, ponieważ przed finalnym montażem instalacji wszystkie rury i kolana są prowizorycznie składane (tak na chwilę) w całość dla sprawdzenia czy wszystko będzie do siebie pasowało. Czasami jednak już po finalnym montażu rur okazuje się, że zostało kilka uszczelek. Nikt ich nie zakłada, ponieważ nie wiadomo skąd są i konieczny byłby demontaż wszystkich połączeń. Przeciek wody z takiej nieszczelności nie jest obfity, pod warunkiem, że w rurze nie zostanie przez nieczystości spiętrzona woda. Wtedy może okazać się, że tej wody wypływa całkiem sporo. Nieszczelność tego typu ma tendencję do samoistnego uszczelniania się osadami kanalizacyjnymi i otwierania przez wartki nurt wody w rurach odpływowych. Za pomocą kamery inspekcyjnej nie ma możliwości wskazania miejsca nieszczelności. Jako metody badawcze do lokalizacji pozostają jedynie badania specjalistycznymi barwnikami UV oraz próby szczelności dymem.

Przeciek wody z rury kanalizacyjnej spowodowany częściowym przesunięciem uszczelki

Częściowe przemieszczenie uszczelki występuje w przypadku, kiedy gumowa uszczelka kielicha rury kanalizacyjnej w czasie montażu rury została wysunięta z rowka zabezpieczającego ją przed przemieszczeniem. Taki defekt montażu skutkuje tym, że gumowa uszczelka wchodzi do wnętrza rury i zwykle jest rozciągnięta pomiędzy ścianami kielicha. Przez swoje ustawienie tamuje przepływ nieczystości powodując zatory wody ( aktywuje wycieku spowodowane brakiem uszczelek). Zwykle wyciek wywołany przez częściowy brak uszczelki jest bardziej aktywny i intensywny niż nieszczelność spowodowana jej zupełnym brakiem. Miejsce nieszczelności rury można w tym przypadku bez problemu wskazać prostym badaniem kamerą inspekcyjną TV. Zwykle defekt montażu uszczelki jest bezproblemowy do zauważenia.

Fragment uszkodzonej rury w pionie kanalizacyjnym

Wyciek wody spowodowany wysunięciem rur w pionach kanalizacyjnych

Rury pionu kanalizacyjnego są w stanie wysunąć się z kielichów w dwóch przypadkach. Pierwszy, kiedy poszczególne rury nie są dostatecznie mocno umocowane i pion ulega osunięciu, a rury wysuwają się z kielichów. Są to usterki dające potężny efekt zalaniowny i dość łatwe do znalezienia kamerą inspekcyjną. Drugi przypadek to taki, kiedy opadająca w wyższych pięter woda wpływa przez uderzenie na szczelność połączeń rur w okolicach szykan zwalniających spływającą wodę. Takie nieszczelności instalacji kanalizacyjnej są także dość proste do wykrycia za pomocą inspekcji kamerami TV.

Wypływ wody z kanalizacji wywołany brakiem uszczelki pomiędzy rurami kanalizacyjnymi

Niestety jest to bardzo częsty błąd instalacji rur kanalizacyjnych powodujący niewielkie i trudne do wykrycia nieszczelności. Dlaczego instalatorzy nie zakładają uszczelek ? Robią tak, ponieważ na etapie mierzenia i wstępnego układania instalacji dla łatwości wsuwania rury w rurę wyjmuje się gumowe uszczelki, które przez swój docisk wpływają na szczelność instalacji. A na budowie gra głośno muzyczka, dzwoni telefon, czasami ktoś przyjedzie porozmawiać i nieraz ( nie ze złośliwości ) tylko pośpiechu, instalator zapomni włożyć uszczelkę do kielicha rury. Nie zawsze taki brak uszczelki może skutkować wyciekiem. Myślę, że większość takich nieszczelności zostanie zalepiona szlamem kanalizacyjnym, ale są takie miejsca, gdzie prąd wody nie pozwala się instalacji doszczelnić i to właśnie tam mają miejsce wycieki spowodowane brakiem uszczelek. Nieszczelność spowodowane brakiem uszczelki nie jest możliwa do wykrycia za pomocą kamery inspekcyjnej, miejsca takie pokazuje brawnik i dym znacznik.

Sprawdzanie szczelności rur kanalizacyjnych kamerą inspekcyjną

Kamera TV jest to podstawowe narzędzie wizyjne do wykonywania inspekcji rur kanalizacyjnych od środka oraz przestrzeni szachtów kanalizacyjnych. Kamerowanie rur kanalizacyjnych pozwala na wskazanie miejsc nieszczelności instalacji, warunek jest jeden musi być tą nieszczelność widać. W rurach kanalizacyjnych płyną nieczystości powstają osady i szlamy różnego pochodzenia. Nie raz i nie da zdarzyło się nam, że nie byliśmy w stanie zauważyć w obrazie kamery inspekcyjnej dość dużych nieszczelności. Oczywiście usterki zostały zlokalizowane, ale trwało to nieco dłużej niż powinno.

Kamera do inspekcji rur o małych średnicach

W budynku używane są rury kanalizacyjne o średnicach 32 oraz 50 mm. Inspekcja TV rur o takich średnicach wymaga użycia specjalistycznych kamer inspekcyjnych. Kamera do inspekcji cienkich rur ma o wiele mniejszą głowice niż od klasycznej kamery, przewód jest bardziej giętki i zwykle mają krótszy zasięg. Przyjąć można, że połowa uszkodzeń instalacji kanalizacyjnej powodującej wycieki wody ma miejsce po części instalacji o małej średnicy. Posiadamy kilka kamer inspekcyjnych od kamerowania małych średnic i bardzo często z nich korzystamy.

Monitorig TV rur o dużych średnicach.

Duże średnice rur kanalizacyjnych to instalacje o średnicach 110,160 oraz 200 mm. Obydwa rodzaje instalacji są używane w budownictwie mieszkaniowym zarówno wielo jaki jednorodzinnym. Wycieki z rur kanalizacyjnych 110 i 160 mm to przede wszystkim nieszczelne piony kanalizacyjne, średnica 200 mm to uszkodzone mechanicznie rury w poziomie. Inspekcja TV kanalizacji o dużej średnicy potrzebuje dużych kamer. W naszym przypadku nie mamy kamer samojezdnych tylko wpychane, ale robią dobrą robotę.

Badania szczelności rur kanalizacyjnych

Próby i pomiary diagnostyczne instalacji kanalizacyjnej mające na celu wskazanie miejsca nieszczelności. W przeważającej większości przypadków zaczyna się badania od inspekcji wizyjnej instalacji kanalizacyjnej, dopiero później podjęta zostaje decyzja o innych badaniach.

Uszkodzenia pionu kanalizacyjnej. Na ścianach jest szlam kanalizacyjny

Wykrywanie nieszczelności specjalistycznymi barwnikami

Metody badania barwnikami zarówno tradycyjnymi jak i UV to bardzo pewna metoda badawcza. Jeżeli jest wyciek wody to z rury kanalizacyjnej wypłynie kolorowa woda i zabarwi ściany lub posadzkę. W tym przypadku nie ma możliwości precyzyjnego wskazywania nieszczelności tylko potwierdzenie lub zaprzeczenie faktu wycieku wody. Czas oczekiwania na badanie barwnikowe jest różny, uzależniony od siły wycieku wody o do 2 dni do 2 tygodni.

Badania szczelności kanalizacji dymem znacznikiem

Metoda badawcza polega na wprowadzeniu pod ciśnieniem do instalacji kanalizacyjnej bezpiecznego dymu. Dym wydostaje się z nieszczelności rury kanalizacyjnej i przepływa do pomieszczenia, gdzie jest widoczny przez wykonujących badanie. Napływ dymu tylko pośrednio daje informacje, gdzie jest nieszczelność, sugerując obszar, gdzie jest wyciek wody. Badanie jest bezpieczne i daje bardzo dobre rezultaty, pozwala na szybką kontrolę szczelności instalacji.

Wskazywanie miejsc wydostawania się odorów kanalizacyjnych.

Badanie takie pozwala zwizualizować przepływ odoru kanalizacyjnego wydostającego się z nieszczelnej instalacji kanalizacyjnej. Zapachu kanalizacji nie widać, ale dym już tak. Wykonujemy takie badanie we wszystkich rodzajach instalacji, wszystkich budynkach, wielorodzinnych, jednorodzinnych oraz lokalach usługowych. Należy pamiętać o jednym, wskazanie miejsca skąd napływa odór kanalizacyjny to jedno, ale naprawa takiego miejsca to drugie i zwykle kończy się to sporą dziurą. Niestety.